STRAAT Books: Subway Art

STRAAT Books bespreekt met enige regelmaat een iconisch graffiti en street art boek. Dit zijn niet alleen onze persoonlijke favorieten, deze boeken zijn essentieel voor iedereen die (enigszins) geïnteresseerd is in graffiti en street art. Vandaar dat STRAAT niet alleen onze kijk op deze boeken graag met jullie deelt, maar ook bijzonder benieuwd is naar jullie mening hierover. Geef ons een gil en deel je visie.

In de eerste editie van STRAAT Books bespraken we Amsterdam on Tour van onze lokale held AGAIN. De enige logische opvolger hiervan is Subway Art van Martha Cooper en Henry Chalfant. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat geen enkele boekencollectie gericht op graffiti en street art compleet is zonder Subway Art. Dat lichten we graag toe.

Subway Art wordt vaak omschreven als de graffitibijbel. Vraag iemand die in de jaren ‘80 verliefd is geworden op graffiti hoe dat is gebeurd, en de kans is groot - zeg maar gerust enorm - dat Subway Art wordt genoemd. Als je Subway Art op de Engelstalige Wikipedia opzoekt, staat er vermeld dat dit boek ‘al snel de dubieuze eer had om uit te groeien tot een van de meest gestolen boeken in het Verenigd Koninkrijk’. Ook de Nederlandse graffitilegende ZAP omschreef Subway Art tijdens zijn bezoek aan STRAAT eerder dit jaar als ‘het meest gestolen boek in de geschiedenis van Amsterdam’. Naast deze talloze diefstallen, zijn er wereldwijd meer dan 500.000 exemplaren van Subway Art verkocht. Dit boek kan dan ook met recht een van de meest populaire graffitiboeken aller tijden genoemd worden.

De originele uitgave van Subway Art verscheen in 1984 via de gerenommeerde uitgeverij Thames & Hudson. Thames & Hudson had destijds een missie om ‘een museum zonder muren’ te creëren. Ontegenzeggelijk een streven dat zich uitermate goed leent om misschien wel het ultieme boek over graffiti te publiceren… De originele editie van Subway Art kent onder meer een uitgebreid lexicon van vakjargon uit de graffiti, de ongeschreven regels van de cultuur en een overzicht van de geschiedenis in New York, met aandacht voor pioniers als TAKI 183 en zijn tijdgenoten. Het ultieme visitekaartje zijn echter de 230 kleurenfoto’s, waarvan sommige paginagroot worden afgebeeld. Het rauwe New York van de vroege jaren ‘80 spat van de pagina’s af. Daarnaast onderstreept Subway Art ook de kunstzinnige waarde van graffiti, door de beweging te omschrijven als ‘Amerika’s nieuwste vorm van volkskunst… een hoogst verfijnde kalligrafie die zich ontpopt tot een constant veranderende, brutale en briljante show die zich verplaatst via het stedelijke metronetwerk.’ 

DONDI burner in het New York van de vroege jaren '80. Foto Martha Cooper

In 2009 verscheen een 25th Anniversary editie van Subway Art. Deze enorme versie op koffietafelformaat kent 153 kleurenfoto´s - inclusief ruim 70 foto’s die niet in de originele uitgave uit 1984 te zien zijn en verschillende uitvouwbare foto’s -, alsook een voor- en nawoord van Cooper en Chalfant. Deze toevoegingen schetsen een fraai beeld van de ontwikkeling van de cultuur in deze 25 jaar. Met recht wordt Subway Art ook genoemd als een belangrijke factor in de wereldwijde verspreiding van de cultuur: ‘een van de instrumenten die deze beweging tot leven brachten…’ Om de waarde van Subway Art nog meer te onderstrepen, delen we graag onderstaande quotes van een tweetal zwaargewichten uit de moderne kunst.  

“Subway Art is een van de grootste redenen waarom graffiti is uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Voor alle mensen die niet in New York opgroeiden en zelfs voor wie dat wel deden is Subway Art de grootste inspiratiebron geworden.” / Shepard Fairey

“Mensen van overal en nergens hebben me willen ontmoeten vanwege Subway Art. Dit boek heeft zonder enige twijfel de koers van de kunstgeschiedenis op onze planeet gewijzigd.” / Blade

Subway Art 25th Anniversary-editie

In 2016, meer dan dertig jaar na de originele uitgave van Subway Art, volgt wederom een nieuwe editie van ‘de bijbel van de street art beweging’. Deze laat zich het best omschrijven als een mash-up van de twee voorgaande edities: het is de inhoud van de 25th Anniversary-editie in het formaat van de originele uitgave. Dit is ook de versie die wij momenteel in onze STRAAT museumshop aanbieden, maar dan wel een herdruk uit 2021. 

Naast fungeren als briljante documentatie voor graffitinostalgisten, is Subway Art ook in algehele zin een schitterend fotografieboek. Cooper richtte zich als professioneel fotograaf meer op het vastleggen van de metro’s in hun natuurlijke omgeving. Chalfant, deels geïnspireerd door zijn achtergrond als beeldhouwer, zoomde meer in op de pieces en plakte ze allemaal aan elkaar middels een speciale fotomontagetechniek.

Uitvouwbare DONDI-foto van Henry Chalfant

Deze twee benaderingen zorgden ervoor dat de werken op de treinen de aandacht kregen die ze verdienden, terwijl we tegelijkertijd een beter beeld krijgen van de context van deze werken. Of zoals Henry Chalfant het zelf omschrijft: ‘We zagen dat onze benaderingen van graffiti nogal verschillend maar ook complementair waren, aangezien Marty als professioneel fotograaf via haar foto’s de ambiance en context van de treinen onthulde, terwijl mijn werkwijze op het gebied van fotomontage de nadruk legde op de werken zelf.’

Subway Art is de graffitibijbel. Als je toegewijd bezig bent met een graffiti en street art bibliotheek, dan is het een absolute must-have. Het is een essentieel component geweest in de internationale verspreiding van de cultuur. Het is waarschijnlijk een grotere factor in je huidige locatie - waar je je ook bevindt - dan je nu voor mogelijk houdt. Dankzij de hoogstaande reputatie van Thames & Hudson, de fraaie fotografie van Cooper en Chalfant, en niet in de laatste plaats dankzij het artistieke talent van de vele graffitischrijvers, is het tevens een essentieel onderdeel van de acceptatie van graffiti als legitieme kunstvorm. En als je Subway Art nu opent maak je bovendien een mooie tijdreis naar het New York van de vroege jaren ‘80.

Chalfant zelf zegt in de outro: ‘... na dertig jaar hebben de pracht en intense vitaliteit van graffitikunst duidelijk gemaakt dat het ontegenzeggelijk kunst is…’ STRAAT is niet alleen de pioniers van de kunstvorm heel veel verschuldigd, maar ook Cooper en Chalfant voor hun rol in de globalisering van de cultuur en het verspreiden van het evangelie. Net als een echte bijbel…   

Bestel hier jouw Subway Art-exemplaar!

Air Dondi vastgelegd door Martha Cooper in Subway Art

In onze STRAAT museumshop vind je nu de officiële Air Dondi-merchandise. Deze t-shirts, truien en caps zijn gebaseerd op de legendarische foto van Martha Cooper uit Subway Art. Let op: zeer beperkte aantallen beschikbaar!

Tekst: Alex Pope

Foto's: Martha Cooper / Henry Chalfant / STRAAT