STRAAT zet met gepaste trots het werk van onze voorgangers voort wat betreft het tentoonstellen van graffiti en street art als galerie- en museumwaardige kunstvorm. In onze serie artikelen getiteld STRAAT pays homage staan we dan ook stil bij tentoonstellingen uit het verleden die aan de basis staan van wat wij vandaag de dag doen. Wie zijn geschiedenis immers niet kent, begrijpt heden noch toekomst...
Verschillende kunstenaars in de Galerie Yaki Kornblit, Amsterdam, 1983
De rijke Amsterdamse graffitigeschiedenis gaat veel verder terug dan de introductie van New York-style graffiti op het Europese continent. Zelfs nog voor het ego-georiënteerde punk name writing van de late jaren ‘70 zag je overal in de stad politieke statements en leuzen. In de vroege jaren ‘80 was Amsterdam behoorlijk volgetagd, of zoals wij zouden zeggen: hevig ondergebombd. Met dit in gedachten is het geen verrassing dat onze thuisstad bijzonder vruchtbare grond bleek te zijn voor New Yorkse graffitikunstenaars en hun artistieke carrières.
Yaki Kornblit had een prestigieuze kunstgalerie op de Willemsparkweg in Oud-Zuid, een nogal deftige straat vlak onder het beroemde Museumplein. Deze galerie was echter al een tijdje dicht. In 1981 besloot Yaki naar New York te gaan om talentvolle kunstenaars te scouten en zijn carrière als galeriehouder nieuw leven in te blazen.
Amsterdam in de vroege jaren 80
Yaki was als bewoner van een stad die hevig ondergebombd is niet onbekend met graffiti. Eenmaal aangekomen in New York werd hij verliefd op een kunstwerk van Futura 2000 dat hing in de slaapkamer van zijn tijdelijke onderkomen. Hij werd voorgesteld aan Futura, en via hem ontmoette hij andere graffitiroyals als Blade, Dondi, Lee, Zephyr en nog meer iconische namen.
Uiteindelijk bleef Yaki acht maanden in New York om bijzonder ijverig graffitikunst te verzamelen. Hij had de doelstelling om zijn recente ontdekkingen allen een solo-tentoonstelling van één maand te geven. De eerste kunstenaar die zijn werk tentoonstelde in de heropende Galerie Yaki Kornblit in Amsterdam is Dondi White. Daarna volgden andere grote namen als Blade en Futura.
“De eerste drie tentoonstellingen in Amsterdam waren een enorm succes. Ruim voor de opening van Dondi’s tentoonstelling waren alle werken al verkocht aan verzamelaars en kunsthandelaars. Toen ik vanuit New York op het vliegveld aankwam, nam ik een taxi - de kunstwerken lagen opgerold op de achterbank. Eenmaal aangekomen bij mijn galerie stonden de enthousiaste kopers al klaar op mijn stoep; ze rukten de doeken letterlijk uit mijn handen omdat ze zo graag wilden kopen. De verzamelaars kochten alles wat ze in handen konden krijgen. Diezelfde dag belde ik de jongens dat al het werk was verkocht. Hun reactie was zo vreugdevol en enthousiast. Ik besloot ze naar Nederland te halen zodat ze aanwezig konden zijn bij hun eigen tentoonstelling.” / Yaki Kornblit - Amsterdam on tour.
Dondi White in Galerie Yaki Kornblit 1984
Uiteindelijk bleken alle tentoonstellingen een enorm succes te zijn. De New Yorkse graffitikunstenaars proefden voor het eerst van highbrow kunstsucces. Alle tentoonstellingen in de Galerie Yaki Kornblit waren compleet uitverkocht. Zijn omzet steeg boven de $1.000.000 uit. Maar de shows waren meer dan alleen een financieel succes. Onder de indruk van een combinatie van factoren, waaronder het werk en de kunstenaars erachter, besloot het Rotterdamse Boymans Van Beuningen Museum na het zien van de shows in Yaki’s galerie ‘s werelds eerste museale tentoonstelling van graffitikunst te organiseren - een tentoonstelling die we in een volgend hoofdstuk van deze serie zullen behandelen.
De tentoonstellingen in de Galerie Yaki Kornblit waren revolutionair op verschillende gebieden. Ze gaven het startschot voor de kunstcarrière van verschillende New Yorkse graffitikunstenaars die we beschouwen als de heilige graal, waaronder Dondi, Lee, Blade, Seen en anderen. Bovendien gaven ze Nederlandse graffitikunstenaars een voorsprong op de rest van de wereld, wat in het geval van bijvoorbeeld Delta en Shoe ook heeft geleid tot succesvolle carrières in de beeldende kunst. Maar het belangrijkste wapenfeit was dat graffitikunst was gearriveerd in de traditionele kunstwereld. Daar is het tot op heden een factor - soms zelfs een grote factor, maar te allen tijde ontegenzeggelijk een factor, ongeacht van welk formaat. Dit inspireert tot op de dag van vandaag vele kunstenaars wereldwijd om niet alleen in de publieke ruimte te painten, maar ook een bestaan als professionele kunstenaar na te jagen. Bij STRAAT zijn we er trots op deze kunstenaars een thuisbasis te bieden, en we bedanken Yaki Kornblit voor zijn enorme bijdrage aan de cultuur.
---
Tekst: Alex Pope