Moniker-geschiedenis

Wat is een moniker?

Een moniker, oftewel een streak, tag, of hobo art, is een vorm van graffiti die doorgaans wordt aangetroffen op Amerikaanse goederentreinen. Een moniker, gemaakt met gereedschap als verfstiften of industrieel krijt, stelt kunstenaars in staat verhalen te delen of een specifiek moment vast te leggen. Kunstenaars hebben vaak unieke ontwerpen en voegen regelmatig details toe als locatie of creatiedatum. Soms worden er ook korte zinnen toegevoegd, iets dat buZ blurr met zijn Colossus of Roads-moniker in gang heeft gezet. Moniker-kunstenaars zijn vaak spoorwegwerkers, treinhoppers of spoorwegliefhebbers.

Moniker-geschiedenis

De moniker-traditie is ontstaan vanuit de hobo’s - zelfbenoemde arbeidsnomaden die eind 19e tot mid-20e eeuw door de Verenigde Staten reisden, vaak per goederentrein. Deze nomadische levensstijl leidde tot de ontwikkeling van een unieke cultuur en een systeem van symbolen dat bekendstaat als de hobo-code, een communicatiemiddel onder rondtrekkende arbeiders.

De hobo-code, ook wel het hobo-alfabet of hobo-tekens genoemd, bevatte symbolen die werden achtergelaten op prominente locaties om cruciale informatie over het omringende gebied te delen. Dit systeem, een indicatie van bijvoorbeeld gevaar of een gastvrije omgeving, speelde een essentiële rol met betrekking tot de overlevingskansen van degenen die via de spoorwegen rondtrokken.

Hoe meer de hobo-code zich ontwikkelde, hoe meer individuen ook hun eigen persoonlijke merktekens achter gingen laten, wat leidde tot de opkomst van Monikers. Net zoals moderne graffiti-tags worden Monikers beschouwd als originele Amerikaanse volkskunst, gewaardeerd om hun tijdelijke aard. Ondanks veranderingen in de manier van reizen en het feit dat de hobo-levensstijl lang niet meer zo populair is, blijft de moniker-traditie wereldwijd gedijen, en is deze van grote invloed op de hedendaagse graffiti-cultuur.

Wie is buZ blurr? Wie is Bill Daniel?

buZ blurr

Russell Butler, beter bekend als buZ blurr, was een Amerikaanse kunstenaar en fotograaf geroemd om zijn enorme bijdragen aan het moderne mail art-netwerk en de boxcar-kunst. De landelijke opvoeding van Butler, geboren op 23 augustus 1943 in Lafe, Arkansas, beperkte zijn bereik niet; met zijn mail art en boxcar-graffiti bereikte hij via de spoorweg- en postnetwerken een internationaal publiek.

In 1961 begon Butler met een studie aan Henderson State Teachers College, waar hij zich bezighield met tekenen, schilderen, grafiek en keramiek. Zijn koers veranderde echter in 1964 toen hij koos voor een fulltime baan bij de Missouri Pacific Railroad, waar hij 41 jaar bleef werken - tot aan zijn pensioen.

Butler begon met boxcar-kunst op 11 november 1971, geïnspireerd door Herby en andere opmerkelijke kunstenaars op dat gebied. Zijn eerste character, beïnvloed door een tolerante collega, had cryptische bijschriften die zorgden voor een uniek verhalend element. Via Gypsy Sphinx, een nomadisch personage met cryptische uitspraken, en daarna Colossus of Roads, een cowboy geïnspireerd door J.H. McKinley’s Bozo Texino, werd Butlers werk steeds bekender.

Zijn kunst, gekenmerkt door cryptische bijschriften en herkenbare characters, is en blijft een essentieel onderdeel van de rijke geschiedenis van de Moniker-beweging.

Russell Butler overleed in januari 2024.

Bill Daniel

Bill Daniel, een Amerikaanse kunstenaar en filmmaker, is vooral bekend van zijn meeslepende documentaire Who is Bozo Texino?, die de subcultuur van hobo- en spoorwegarbeiders-graffiti vastlegt. 16 jaar lang zocht Daniel op goederenreizen door het westen van de Verenigde Staten naar de oorsprong van een eenvoudig maar iconisch cowboy-personage met het moniker Bozo Texino. De documentaire is een duistere maar schilderachtige reis, waarbij een bijna uitgestorven subcultuur wordt vastgelegd, inclusief een suggestie van een opleving aan de hand van een nieuwe generatie treinkunstenaars.

In deze ruwe zwart-witfilm weet Daniel de universele graffiti-impuls en de klassieke notie van het verlangen naar ontsnapping via de goederentreinen te vangen. Who is Bozo Texino? gaat in op reislust, de ethische code van de hobo’s en buitenstaanders. De film sluit aan op thema's rond sociale misfits uit de Amerikaanse literatuur als Jack London en de Beats, en ligt in het verlengde van een hedendaagse subcultuur van freight punks die betrokken zijn bij zine-productie.

Daniels toewijding aan het behoud van de volkskunst van Monikers blijkt uit zijn interviews met een aantal van de laatst overgebleven pioniers, gemaakt tijdens zijn reizen per goederentrein. De documentaire heeft cultstatus verworven onder treinhoppers, graffiti-fans en punk-folkloristen. Sinds de voltooiing in 2005 is Who is Bozo Texino? vertoond op locaties als het MOMA, internationale filmfestivals en honderden doe-het-zelfruimtes, waarmee de erfenis van hobo- en moniker-cultuur diverse doelgroepen wereldwijd heeft bereikt.

Waarom zijn monikers belangrijk voor onze street art en graffiti-cultuur?

Monikers hebben een aanzienlijke betekenis binnen onze cultuur van street art en graffiti, vanwege de grote invloed op de evolutie en diversiteit van stedelijke artistieke expressie. Monikers, voortkomend uit de nomadische tradities van hobo’s en samensmeltend met de rebelse geest van style writing, belichamen een unieke kruising van landelijke wortels en stedelijke landschappen.

De rol van monikers als symbool van individualiteit en verzet tegen maatschappelijke normen is ook van groot belang. De rauwe en ongeraffineerde esthetiek van Moniker-kunst, gekenmerkt door krachtige lijnen en expressieve symbolen, daagt conventionele opvattingen over kunst uit. Deze afwijking van traditionele doeken naar onconventionele materialen weerspiegelt het rebelse ethos van style writing-graffiti, en toont de aanpassingsmogelijkheden en vitaliteit van Monikers in stedelijke settings.

Als visuele taal zijn Monikers een historische schakel naar de hobo-cultuur, waar symbolen werden ingezet om informatie over te brengen. De evolutie van Moniker-kunst in stedelijke omgevingen, gekenmerkt door experimenten met stijlen en technieken, weerspiegelt de bredere transformatie van stedelijke kunst in de loop der tijd. Een getuigenis van de flexibiliteit van street art, waarbij Monikers zich ontwikkelden tot complexe, visueel boeiende ontwerpen.

Het belang van Monikers wordt verder benadrukt door bijdragen van invloedrijke kunstenaars als Jean-Michel Basquiat (SAMO) en Keith Haring. De Monikers van deze legendarische kunstenaars overstijgen zelfexpressie en sluiten naadloos aan op bredere sociale en culturele thema's. Deze variant van Moniker-cultuur overbrugt de kloof tussen street art en de mainstream, en benadrukt de blijvende impact binnen het bredere kunstlandschap.

In essentie zijn Monikers verbonden met onze cultuur van street art en graffiti omdat ze de geest van rebellie, vrijheid en individualiteit belichamen die zo kenmerkend is voor deze artistieke bewegingen. De overgang van de nomadische levensstijl van de hobo’s naar de dynamische urban art-scene symboliseert de blijvende impact en aanpassingsmogelijkheid van de Moniker-cultuur, waarmee het een essentieel en invloedrijk aspect van ons culturele weefsel is.

Onze STRAAT Gallery-tentoonstelling Moniker: An Origin Story

Moniker: An Origin Story toont werk van legendarische moniker-kunstenaars, met speciale aandacht voor de creatieve vriendschap van Russell Butler, ook bekend als buZ blurr, en Bill Daniel - een vriendschap die meer dan 30 jaar beslaat. Dit is ook een hommage aan de geliefde Butler die in januari 2024 overleed; deze groepstentoonstelling van gelijkgestemde makers speelt een centrale rol in het vieren van zijn nalatenschap.

Naast de focus op buZ blurr en Bill Daniel toont Moniker: An Origin Story ook 37 stalen boxcar-panelen van het Massillon Museum. Hierop zijn unieke moniker-kunstwerken te zien van zowel levende als overleden kunstenaars uit deze traditie.  

De tentoonstelling streeft ernaar het diverse publiek in STRAAT te informeren over de relevantie van de Moniker-beweging, en tegelijkertijd een platform te zijn voor de echte liefhebber.

Bekijk origineel werk en prints, en ontdek de essentie van deze bijzondere cultuur door het oog van de belangrijkste kunstenaars. De tentoonstelling is geopend voor bezoekers vanaf zondag 10 maart tot en met zondag 28 april 2024, en kan worden bezocht met een regulier toegangsticket voor het museum. 

Deelnemende kunstenaars:

2359, Alquimia Ferrocarrilera, Bill Daniel, Coaltrain, Colossus of Roads, Ed Haskel, Fat Owl, Flangesqueal, I'm Ugly, Khaze, The Kodak Kid, Lamps, Leroy Drown, Milktooth, Mr. Bass, NY Tomato, North Bank Fred, NOVA, POOH. The Rambler, Shrug, Smokin' Joe, The Solo Artist, Stonewall Jim, Swampy, Take 5, Tex Goth, Wooden Axle, Bozo Texino, Conrail Twitty, Herby, Iowa Blackie, J.B. King Esq, Matokie Slaughter, Mud Up, Taurus, El Truncón, Water Bed Lou.

Moniker: An Origin Story is geopend voor bezoekers vanaf zondag 10 maart tot en met zondag 28 april 2024, en kan worden bezocht met een regulier STRAAT-toegangsticket.