Interview: Kayla Mahaffey, Carlos Ramirez, Andrew Hosner

Trumpisme nonsens, achterlijke boerenkinkels, gentrificatie, politieke correctheid, dode junkies, opiaten en haute couture; dit zijn een aantal van de onderwerpen die ter sprake kwamen tijdens ons interview met kunstenaars Kayla Mahaffey en Carlos Ramirez, en Thinkspace Projects-curator Andrew Hosner. Niet exact wat we ervan hadden verwacht, maar de STRAAT Gallery-tentoonstelling die we samen met deze bijzondere mensen hebben gerockt heet natuurlijk niet voor niets Shared Experience. Check het interview en maak kennis met Kayla, Carlos en het Amerika van nu… 

STRAAT: Wat is, tot nu toe, jullie indruk van het museum?

Kayla: Nou, ten eerste: het is gigantisch! Maar ik vind het ook tof dat het enerzijds een beetje ruig is - op een goede manier -, en tegelijkertijd nog een beetje kunstflair heeft. En ik vind het leuk dat het verwelkomend en modern tegelijkertijd aanvoelt. 

Carlos: Zoals Kayla zei - ook ik ben onder de indruk van de grootte, het is caverneus. En ik ga erg lekker op hoe jullie voortborduren op wat er al was en daar echt het maximale uit halen. Het gaat niet alleen goed samen, het is ook een mooie verwijzing naar het Nederlandse industriële tijdperk. 

Andrew: Dat jullie slim genoeg zijn geweest om ook de geschiedenis te behandelen is naar mijn mening een van de beste kwaliteiten van deze plek. Jullie hebben de moeite genomen om ook echt aan de museale kant uit te komen; alles is toegelicht en van een tijdlijn voorzien. Natuurlijk kan je er even snel doorheen lopen voor een kleine visuele ervaring van 20 minuten, maar je kan hier ook gemakkelijk 3, 4, 5 uur doorbrengen en vertrekken met een idee waarom mensen op muren taggen en hoe dat zich in de loop der jaren ontwikkelt heeft tot muralism en meer, en hoe dat de wereld blijft veroveren op behoorlijk grandioze schaal. En over grandioos gesproken, je voelt je echt klein hier. Toen we hier voor het eerst naar binnen liepen en de rondleiding kregen van David [Roos, curator van STRAAT*] waren we alledrie stomverbaasd. Ik postte even snel een video met als enige bijschrift ‘wow’ - ik heb nog nooit zo veel reacties op een story gekregen… Eerlijk gezegd zouden jullie eigenlijk alleen dat op de voordeur moeten zetten: ‘bereid je voor op een wow-ervaring’. 

STRAAT: Wij zijn ook erg onder de indruk van de werken van Kayla en Carlos. Andrew, hoe zou jij Kayla’s werk omschrijven?

Andrew: Als de hartslag van de Midwest. De hartslag van een jonge zwarte vrouw in Amerika, die de worsteling vertegenwoordigt van opgroeien in misschien wel de meest turbulente raciale tijden uit de recente geschiedenis. Ik heb het gevoel alsof het erg veel op de jaren ‘60 en ‘70 begint te lijken, alsof we een enorme stap terug hebben gezet met alle Trumpism-idioterie, en hoe dat mensen heeft gestimuleerd om maar van alles te doen en zeggen tegen mensen van kleur. Dat was ook het hele idee van deze show: toen Carlos opgroeide tijdens die eerste periode waar ik het net over had, en nu Kayla, die 25 tot 30 jaar jonger is dan hij - dat ze helaas nog steeds dezelfde shit ervaren. Het is anno nu misschien nog wel erger, met het idee van openbare wapendracht. Er rennen momenteel allerlei geradicaliseerde witte idioten rond - echt waar, die mensen zijn zo achtergesteld.

Carlos: Vertel ze hoe je er echt over denkt, Andrew!

Andrew: Boerenkinkels, die hun kinderen fokken, en ze tattoo’s van de Amerikaanse vlag en van swastika’s geven als ze 10, 11 jaar oud zijn, omdat hun vader wil dat ze weten wie ze zijn. Dan ben je gebrandmerkt voor het leven. Er zijn echt een paar staten in Amerika die we beter kwijt dan rijk zijn… Daar zou de wereld echt een betere plek van worden. Iedereen zegt nu: ‘Oh, maar we hebben nu een Democraat als president.’ Oké, maar dat verandert niets aan hoe deze mensen zijn. En nu dat ze acht jaar lang geradicaliseerd zijn, gaat het er op korte termijn ook echt niet beter op worden.

STRAAT: We horen je, maar kunnen we dit gesprek terugsturen richting de kunst…

Andrew: Juist… Kort samengevat: Kayla’s werk vertegenwoordigt de strijd van iemand in de twintig of dertig in een Amerikaanse innercity. Ongeacht van welke kleur, maar ze is prachtig genuanceerd, op subtiele wijze klapt ze fraai verpakte realiteit in je gezicht. Je kan het werk waarderen voor wat het is - en een hoop mensen doen dat -, maar als je je er echt in verdiept, als je haar interviews leest, of als je haar te spreken krijgt bij een tentoonstelling, en ze openbaart alle nuances van de onderliggende betekenissen en context achter de werken, dan word je daar echt een ander mens van. 

STRAAT: Kayla, wil je hier nog iets aan toevoegen?

Kayla: Ik ben het ermee eens. Ook toen Andrew het had over op bepaalde wijze opgroeien - want ja, het ging er ruig aan toe in de South Side van Chicago, dus ik probeer met mijn werk ook een bepaalde hoop te bieden -, in dat soort gebieden voelen mensen zich vaak hopeloos. Of hebben ze het gevoel dat er maar een rechte lijn is van dingen doen: ‘Als ik geld wil verdienen, moet ik drugs verkopen’. Ze hebben het gevoel dat er maar een paar routes zijn die ze kunnen bewandelen. Daarom is het voor mij zo belangrijk om een soort nostalgie aan mijn werk toe te voegen uit onze jongere jaren. Dat was de laatste periode voor we ouder werden, de puberteit in gingen en met het echte leven moesten omgaan.

Andrew: Toen het leven nog simpel was, alles draaide om creatief zijn, rondrennen op straat en plezier maken.

Kayla: Precies. Daarom houd ik van dat contrast in mijn doeken, sommige kids hebben niet per se door wat er om hun heen gebeurt, maar sommigen ook wel. Ik houd ervan om daarmee te spelen. Die fantasie van nog kind zijn, in een bubbel leven, in contrast met de realiteit van andere dingen zien, en hoewel je ze misschien niet per se ziet, ze gebeuren toch.

Andrew: Toen we je werk van het meisje op de schommel aan het uitpakken waren, was Hyland [Mather, curator STRAAT Gallery*] echt even uit het veld geslagen, hij keer ernaar en zei: ‘maaaaan’. Dus ik zei: ‘die blik hė?’. Het enige wat ie zei was: ‘duuuuude’. Dat werk had wel duizend keer verkocht kunnen worden. Volgens Hyland heb je die blik van veroordeling echt perfect weten te vangen. Dat is precies wat dat gezicht uitspreekt…

STRAAT: We zouden ook graag je kijk op het werk van Carlos horen…

Andrew: Ik ken Carlos al zo’n vijftien à twintig jaar… Ik ben verzamelaar en superfan van zijn werk met de Date Farmers. Hij maakte destijds furore via een galerie die mijn vrouw en ik regelmatig bezochten, New Image Art. Het vertegenwoordigt de rauwe energie die voelbaar was rond de onderdrukking van South Central Mexicaanse cultuur die zo dominant is in Los Angeles. Maar hij komt oorspronkelijk uit het Indio-gebied in Coachella, dat gebied is een soort woestenij, aan de rand van de Salton Sea. Dat hele gebied heeft een bepaalde vibe. Hun werk belichaamde die vibe. Voor iemand uit de Midwest die daar belandde, ik zoog het volledig op…

Carlos: En iets maken van niets…

Andrew: Absoluut! Een van de grote liefdes van mijn vrouw en mij is Volkskunst, en wanneer dat ook werkt als, zeg, hedendaagse kunst - bij gebrek aan een betere term - dan fascineert dat me. Carlos’ gebruik van gevonden materiaal is simpelweg… het verwijst allemaal naar de cultuur die maakt wie hij is. En dan is er nog zijn arcering. Arcering kost zo veel tijd. Je moet het echt goed uitdenken om de schaduw tot zijn recht te laten komen, je moet echt een plan verzinnen. Maar met Carlos kan je zien dat ‘ie er helemaal niet over nadenkt, dat is gewoon hoe ‘ie tekent.

Tel daarbij op zijn kleurgebruik, ontzettend levendig en een vertegenwoordiging van de street shops die je door heel Mexico tegenkomt. Je kan zien dat er zo veel jaren aan visuele cultuur door zijn hoofd flowen en uit zijn handen komen. Hij maakt nog steeds robots van oude koffiekannen en olievaten. Alles krijgt een nieuwe rol. Zelfs toen we vandaag over het terrein liepen waren we allebei dingen aan het verzamelen die onderdeel van zijn werk zouden worden. 

Ik vind het moeilijk om te verwoorden. Maar mijn vrouw en ik hebben iets van twintig werken van Carlos. Ik ben helemaal gek van zijn werk. Ik zeg het altijd tegen iedereen: ik ga niet proberen je iets te verkopen als ik het zelf niet verzamel. Ik was ook verliefd op het werk van Kayla voor ik haar benaderde, voor ik een werk van haar scoorde, voor ik naar haar toeging en een gesprek begon. Maar nog even over het werk van Carlos: het heeft gewoon een levendige energie, een visuele fuck-you! [Iedereen lacht] Het is iets van niets nemen en er het meeste van maken. 

Carlos: Een klein deel ging altijd al over nieuwe kansen, nieuwe doelen en teruggeven aan de mensen in een cultureel commentaar over verspilling.

Andrew: Een beetje ‘het afval van de een is de schat van de ander’...

Carlos: Zoals diegene van het pakje chocomel dat ik voor mijn doek heb gebruikt…

Andrew: Het mooiste was nog: er droop een beetje chocomel uit, en je kon zien dat ‘ie het één seconde weg wilde halen, maar toen ineens bedacht: ‘nee, ik wil dit zo’. Zodra het was opgedroogd was het een wild bruin. Het was een soort happy accident. Je kent het gezegd ‘raak je innerlijke olifant niet kwijt’? Ik denk dat deze twee kunstenaars allebei nog in contact staan met hun innerlijke olifant. Kayla is zo gevormd door haar adolescentie, wanneer hoop vervliegt maar je het nog niet wil loslaten. En Carlos maakt nog steeds iets uit niets - de meeste kunstenaars doen dat niet meer -, maar de manier waarop zorgt voor hoogst bijzondere hedendaagse kunst, omdat het zo doordrenkt is met visuele popcultuurexplosies.

STRAAT: De titel van onze gezamenlijk STRAAT Gallery-show is Shared Experience. Kayla, hoe zou jij deze ervaring die jij en Carlos delen omschrijven?

Kayla: Hoewel we uit verschillende delen van het land en uit andere leeftijdscategorieën komen, voel ik dat de gemene deler is dat we beide kunstenaars zijn, maar ook kunstenaars van kleur. Daar zit een stukje herkenning in, we hoeven het niet te zeggen, we kunnen het voelen.

Carlos: Dat sprak me aan toen ik haar werk zag. Nu dat ik met haar werk, dacht ik: ‘wow, hoe ongelofelijk bijzonder, ik ben een man, ouder - zij is een vrouw, jonger -, zij is zwart, ik ben Mexicaans, en ze doet me denken aan een oude hofdichter, maar dan een moderne variant daarop.’ Ik zie je comperen met alles dat je kan vinden, en ik kan zien waar het vandaan komt. Het is een verloren onschuld…

Kayla: Dat is precies wat ik altijd zeg - het is inderdaad een verloren geraakte onschuld…

Carlos: Als ik haar werk zie, zie ik het verdriet, ik zie de overval…

Kayla: Maar ook de verschillende stijlen, en hoe ze samensmelten. Dat zie ik ook in jouw werk. Hoe je verzamelt en het vervolgens allemaal samenbrengt. Het is vergelijkbaar, ook al is jouw werk 3d, en is mijn werk 2d, samengesmolten als een cluster.

Carlos: We maken allebei composities met gevonden voorwerpen…

Kayla: Maar die van mij zijn meer gevonden herinneringen…

Andrew: Jij [Kayla] hebt een meer journalistieke benadering, alsof je door een visueel dagboek bladert. Je kan zien dat er werken tussen zitten die gebaseerd zijn op jeugdherinneringen, die ogen ook wat vrolijker. En dan heb je de werken waaraan je kan zien waar je je op dat moment in je leven bevond, en die zijn eruit als, oké, shit is real…

Carlos: Ik denk dat over honderd jaar haar werk zal illustreren hoe deze tijd was…

Andrew: Jullie zullen beiden nog honderden jaren in musea te zien zijn. Jullie hebben allebei de tijdsgeest vastgelegd. Dat is wat musea zoeken. Soms realiseren mensen het alleen niet tijdig genoeg. Ze zullen zeggen dat Kayla’s werk te illustratief is, of dat Carlos’ werk te simpel is… Er zullen een paar decennia overheen gaan voordat die stoffige sukkels het ook door zullen hebben. En dan zullen ze allemaal zeggen: ‘ooeeh, ik kan er geen krijgen!’. Nou, dat had je tien jaar geleden wel gekund. Je had ook een visionair kunnen zijn in plaats van een volger. 

Dat is zo geweldig aan STRAAT, jullie denken voorwaarts. Over twintig, dertig jaar zal elk museum op de planeet een soort sectie hiervan willen hebben. Ze zullen wel moeten. Anders gaan mensen vragen: oké, maar waar is de street art-sectie, waar zijn de murals?’. Je komt voor lul te staan als je het niet hebt… En toch, sommige mensen willen doen alsof het geen schone kunst is…

*NOOT VAN DE REDACTIE: Hier begon het gesprek echt een detour te maken. Zo kwamen onder meer gateway drugs, mensen die het internet gebruiken maar dat eigenlijk niet kunnen, procesvoeringsonzin, gentrificatie, politieke correctheid, dode junks, opiaten, heroïne, haute couture, lobbyisten, water dat duurder is dan benzine, de prijs van gezond eten tegenover fast food en meer ter sprake. Maar het leidde ons uiteindelijk weer terug naar kunst… 

STRAAT: Het feit dat een gesprek over kunst veranderde in dit [de hierboven genoemde materie*], duidt dat op de gedeelde ervaring?

Andrew: Politiek en het leven voeden de kunsten. Het zijn de twee gastanks van de kunst. Je kan het niet over kunst hebben en geen politiek en levenszaken bespreken. Kunst hoort intelligente gesprekken aan te wakkeren. Goede kunst kan verandering teweegbrengen, mits het sterk genoeg is gedaan.

STRAAT: We zouden graag horen wat Carlos van Kayla bewondert en vice versa…

Carlos: Toen ik haar werk voor het eerst zag, was ‘de ware betekenis van discipline’ het eerste wat me te binnen schoot. De discipline die ze toepast in haar leven… ze weet hoe ze uit haar put van gedachten, haar put van bewustzijn moet vissen en hoe ze het allemaal laat samenkomen. Maar het belangrijkste zie ik in het midden van haar werk. De gezichtsuitdrukkingen. Ik weet niet of ik met zekerheid kan zeggen dat jij [Kayla*] het bent… 

Kayla: Iedereen was ooit kind. Ik wil niet per se dat het één persoon vertegenwoordigt. Ik beeld ‘een kind’ af…

Carlos: Nee, ik bedoelde niet letterlijk dat jij het altijd bent, maar meer een soort vertegenwoordiging van…

Kayla: Ik wil wel dat ik het ben in bepaalde gevallen [lacht].

STRAAT: Over jou gesproken, wat zie jij in het werk van Carlos?

Kayla: Wat ik heel bijzonder vind aan het werk van Carlos… - ik heb het gevoel dat ik meer begrensd ben. Ik kan andere dingen doen, maar ik zit soort van vast in een stijl, niet op een slechte manier. Maar ik bewonder de experimentele zijde van Carlos’ werk. Hij is vrijer… Hoe jij [Carlos*] dingen maakt, het voelt voor mij alsof je veel spontaner bent. Daar kan ik echt van genieten. Ik heb het gevoel dat ik spontaner te werk moet gaan en dingen anders moet doen. Ik bewonder hoe hij van alles probeert. Hij gaat er gewoon voor. Zelf moet ik alles georganiseerd houden…

Carlos: Ik ben een ramp [lacht]

Andrew: Het kwam uiteindelijk door hun kleurenpaletten dat ik besloot deze mensen samen te brengen. Toen Hyland me benaderde, wilde hij in eerste instantie twee of vier kunstenaars uit Amerika die erg gericht zijn op Amerikaanse onderwerpen. Dat is het enige wat ‘ie me had meegegeven. Ik dacht er even een paar dagen over na, en hier zitten we dan.

Carlos: Toen ik het werk van Kayla voor het eerst zag, viel het me op hoe mooi het is, maar het is heel veel dieper…

Kayla: Maar jouw werk heeft ook echt veel diepte…

Andrew: Man, als je er eenmaal induikt…

SHARED EXPERIENCE is nog te zien in de STRAAT Gallery t/m zondag 30 oktober. Je kan deze bijzondere galerie-tentoonstelling bezoeken met een regulier museumticket. Zowel Kayla als Carlos heeft een werk aan onze STRAAT-collectie toegevoegd. In onze webshop vind je tevens toffe producten van Kayla en Carlos.

---

Interview: Alex Pope

Foto's: STRAAT / Lance Bradbrook