STRAAT stelt de meest toffe hedendaagse graffiti en street art tentoon. Maar er is een lange geschiedenis die aan deze kunstwerken voorafgaat. Welke belangrijke gebeurtenissen hebben ertoe geleid dat graffiti en street art uiteindelijk in musea als STRAAT belandden? Daarvoor dient dit uitgebreide historische overzicht. Dit overzicht behandelt cruciale momenten binnen de ontwikkeling van zowel graffiti als street art, die de weg vrij hebben gemaakt voor de werken die wij momenteel laten zien. Wil je de geschiedenis in chronologische volgorde doorlopen, begin dan bij Geschiedenis graffiti en street art: de jaren ‘60 en ‘70.
In de jaren ‘80 en ‘90 breken graffiti en street art internationaal door, en gaan ze samenwerkingen aan met verschillende andere kunstvormen. Films en boeken over New Yorkse subculturen helpen graffiti overal ter wereld te brengen. Nog meer ‘hoogwaardige’ tentoonstellingen helpen de status van de bewegingen te bevestigen. De introductie van nieuwe media alsook internationale partnerschappen dragen er ook aan bij dat de bewegingen een sterkere internationale aanwezigheid en eenheid ontwikkelen.
1980s / São Paulo / Opkomst van de pixação-beweging, Braziliës eigen naam schrijven in herkenbare, cryptische stijl, die vaak gepaard gaat met vrij klimmen en abseilen om extreem moeilijke plekken op gebouwen te bereiken.
1980s / Berlijn / De Berlijnse Muur wordt een populaire spot om te ‘painten’ voor nationale en internationale graffiti en street artists, waaronder Thierry Noir, die vaak genoemd wordt als de eerste kunstenaar die de Berlijnse Muur beschilderde, en Keith Haring, misschien wel de grootste kunstenaar uit de New Yorkse graffiti subcultuur van de jaren ‘80.
1981 / Parijs / Blek Le Rat gaat de straat op met zijn stencils en spuitbussen en laat overal in Parijs ratten achter. Blek Le Rat, vaak omschreven als de ‘vader van de stencilgraffiti’, ziet ratten als ‘de enige vrije dieren in de stad’, die ‘de plaag overal verspreiden, net als street art’.
1981 / New York / PS1 Institute for Art and Urban Resources organiseert de tentoonstelling ‘New York / New Wave’, gecureerd door Diego Cortez. Dit was een van de eerste keren dat werk van Jean-Michel Basquiat, die later zou uitgroeien tot een van de grootste kunstenaars van onze recente geschiedenis, publiekelijk werd tentoongesteld.
1982 / New York / Keith Haring schildert zijn eerste grote publieke werk op de Houston Bowery-muur. Vele kunstenaars hebben sindsdien muurschilderingen op diezelfde muur gemaakt, waarmee het een iconische plek in New York is geworden.
1982 / Europa / De New York City Rap Tour (de eerste internationale hiphop-tour) met Afrika Bambaataa, Fab 5 Freddy, the Rock Steady Crew en anderen doet Londen en Parijs aan. De Amerikaanse kunstenaars Dondi, Phase II en Futura 2000 vergezellen de breakdancers en mc’s al paintend op het podium.
1982 / Charlie Ahearns film Wild Style verschijnt, een fictieve film die losjes gebaseerd is op het leven en de carrière van graffitikunstenaar Lee Quinones. Hoofdpersoon Zoro paint metro’s en proeft voor het eerst van ‘downtown’ kunstsucces. Wild Style werd later uitgeroepen tot ‘best hip hop movie ever’ door The Source Magazine.
1982 / Futura 2000 tourt met de Britse band The Clash. Ze nemen ook samen een rapnummer op genaamd The Escapades of Futura 2000; een historisch overzicht van en beschouwend opiniestuk over graffiti in New York.
.jpg)
.jpg)
Keith Haring op de Houston Bowery-muur / Dondi in Subway Art
1983 / Parijs / Bando begint met graffiti. Omdat zijn vader destijds in New York woont, gaat Bando in Parijs painten in de New Yorkse graffitistijl. Niet veel later ontwikkelt hij een letterstijl die de basis zou vormen voor de ‘Europese graffitischool’ - zijn schetsen werden massaal gekopieerd, gedeeld en nagemaakt in heel Europa.
1983 / New York / Publicatie van de eerste editie van de International Graffiti Times; het eerste graffitimagazine ooit, opgericht door David Schmidlapp. Net als vele graffitimagazines daarna was de IGT een magazine voor en door graffitischrijvers.
1983 / Amerika / Tony Silvers film Style Wars, een documentaire over de New Yorkse hiphop- en graffiticultuur, verschijnt. Deze docu wordt vervolgens in verschillende Europese landen uitgezonden, wat enorm bijdraagt aan de verspreiding van de beweging binnen Europa; overal gingen kids de New Yorkse graffitistijlen nabootsen.
1983 / Amsterdam / Werk van Amerikaanse graffitischrijvers Seen, Blade, Futura 2000, Dondi en nog meer vooraanstaande New Yorkse kunstenaars wordt tentoongesteld in de Yaki Kornblit galerie, een prestigieuze kunstgalerie in de buurt van het Museumplein.
1984 / Publicatie van het bijzonder invloedrijke fotoboek Subway Art van Martha Cooper en Henry Chalfant, vaak omschreven als de ‘graffitibijbel’. Net als Style Wars is Subway Art een essentieel instrument in de verspreiding van de Amerikaanse graffitistijl in Europa en daarbuiten. Subway Art werd door de Amsterdamse graffitilegende Zap omschreven als ‘het meest gestolen boek in de geschiedenis van Amsterdam’...
1985 / Oprichting CTK (Crime Time Kings), een van de eerste internationale graffiti ‘crews’, bestaande uit schrijvers uit Londen, Parijs en Amsterdam - waaronder Shoe, momenteel te zien in onze STRAAT Gallery - die een enorme bijdrage zouden leveren aan de verspreiding van de Europese graffitischool op het continent.
1989 / New York / Metro’s worden schoongemaakt voordat ze gaan rijden; de meeste schrijvers verliezen uiteindelijk interesse in het painten van metro’s
1989 / Berlijn / Sloop van de Berlijnse Muur. Dit historische symbool was uitgegroeid tot een enorm canvas voor graffiti en street art. Restanten van de muur trekken tot en met de dag van vandaag vele bezoekers met street art-interesse onder de noemer East Side Gallery.
1990s / New York / KAWS - die later internationaal zou doorbreken met zijn ‘cartoon’-sculpturen en ‘limited-edition toys’ - begint met het adbusten van billboards, abri’s en telefooncellen.
1991 / Los Angeles / Graffitischrijver Haze richt een van de eerste streetwear-merken (kleding en accessoires) op: HAZE.
1991 / Europa / Begin van de Interrail-beweging; internationaal painten wordt een algemeen goed binnen Europa; schrijvers reizen van stad naar stad met de Interrail-kaart, smeden internationale allianties, en verspreiden en mixen verschillende lokale stijlen.
1994 / Susan Farrell begint de eerste graffitiwebsite ‘Art Crimes: The Writing on the Wall’; een online galerie voor wereldwijde graffiti. Art Crimes heeft ook een kalender met graffiti-evenementen, artikelen, interviews en links naar andere graffitiwebsites zodra deze online verschijnen.
.jpg)
.jpg)
KAWS / Invader
1997 / Wiesbaden / Eerste editie van het graffiti-evenement ‘Meeting of Styles’, waarbij kunstenaars van over de gehele wereld samen painten en netwerken. Meeting of Styles groeit vervolgens uit tot een wereldwijd evenement.
1998 / Parijs / De Franse pixelkunstenaar Invader begint met het installeren van zijn keramieken mozaïek tegels, gemodelleerd naar 8-bit computerspelletjes.
1999 / KAWS maakt zijn eerste ‘toy’ (Companion), een vinyl Mickey Mouse-figuur met doorkruiste ogen.
---
Door Giulia BLocal en Alex Pope
Tickets
