STRAAT stelt de meest toffe hedendaagse graffiti en street art tentoon. Maar er is een lange geschiedenis die aan deze kunstwerken voorafgaat. Welke belangrijke gebeurtenissen hebben ertoe geleid dat graffiti en street art uiteindelijk in musea als STRAAT belandden? Vandaar dit uitgebreide historische overzicht. Dit overzicht behandelt cruciale momenten binnen de ontwikkeling van zowel graffiti als street art, die de weg vrij hebben gemaakt voor de werken die wij momenteel laten zien. Hoewel we ervan bewust zijn dat het schrijven van je naam en het achterlaten van kunst in de publieke ruimte ongeveer even oud is als de mens zelf, beginnen we dit overzicht heel bewust met de geboorte van de ego-georiënteerde name writing graffiti.
De jaren ‘60 en ‘70 markeren de geboorte van graffiti en street art cultuur. In deze decennia zien we deze culturen zich ontwikkelen vanuit hun kindertijd en de eerste stappen zetten richting de volwassenheid. Enerzijds hebben graffiti en street art tot op de dag van vandaag altijd veel weerstand gekend. Maar de stilistische ontwikkelingen binnen de graffiti, en de eerste verkenning van de publieke ruimte door conceptuele kunstenaars, leiden ertoe dat mensen van buiten de graffiti en street art ook oog krijgen voor de artistieke potentie van de bewegingen. Dit resulteert in onder meer verschillende mainstream media-aandacht voor graffiti en street art, en de eerste ervaringen met succes in de ‘hoge’ kunst.
1967 / Philadelphia / De vroege tags van Cornbread betekenen het begin van graffiti als beweging. Nadat hij in eerste instantie zijn naam overal in de jeugdgevangenis achterliet, ging Cornbread door met het schrijven van zijn naam op zeer toegewijde wijze toen hij terugkeerde in Philadelphia. Om indruk te maken op een meisje waar hij een oogje op had, schreef hij zijn naam overal langs de route van haar bus. Vervolgens paste hij dit idee ook toe op andere belangrijke busroutes. Hierdoor is hij de eerste schrijver met 'all-city' roem, waarmee hij het startschot geeft voor ‘het overal achterlaten van een naam om deze groot te maken’.
1967 / Philadelphia / Cool Earl gebruikt de pijl als element in zijn tags. Vele schrijvers volgen dit voorbeeld en voegen pijlen, sterren, copyright-icoontjes en meer figuratieve elementen aan hun tags toe om deze opvallender te maken.
1968 / New York / Vroege tags van Julio 204. Hoewel hij maar een paar jaar actief is, is Julio 204 bijzonder belangrijk voor de ontwikkeling van graffiti, aangezien zijn tags een enorme inspiratiebron waren voor graffitilegende TAKI 183.
.jpg)
.jpg)
Cornbread / TAKI 183
1968 / Europa en Amerika / Grootschalige protesten door universiteitsstudenten: studenten van de Sorbonne University in Parijs en de Columbia University in New York zijn de eersten die de visuele taal van graffiti in hun slogans opnemen.
1969 / New York / Vroege tags van TAKI 183. Als bezorger komt TAKI in alle vijf ‘boroughs’ van New York en zelfs daarbuiten, en hij laat overal zijn naam en straatnummer - 183 - achter. Hij doet dit op zo’n toegewijde manier dat de mainstream media hem proberen te vinden, wat uiteindelijk leidt tot het New York Times artikel ‘Taki 183 spawns pel pals’ uit 1971.
1969 / ‘Names, Graffiti and Culture’ (Urban Review, april) van Herbert Kohl is het eerste wetenschappelijke artikel over de graffitibeweging.
1970 / Parijs / De Franse kunstenaar Daniel Buren wildplakt zijn posters in de metro’s van Parijs, New York en Tokio - een locatiegericht project wat bekend wordt als ‘Affichages Sauvages’, misschien wel de eerste serie poster art.
1971 / New York / SJK 171 - momenteel te zien in onze huidige tentoonstelling Citaat van de straat - introduceert zijn ‘squiggly lines’. Deze stralende energielijnen worden later populair gemaakt door de iconische kunstenaar Keith Haring.
1971 / New York / Super Kool 223 zet de eerste ‘masterpiece’ op een metro. Het idee van ‘pieces’ - de grotere graffitiwerken - geeft schrijvers meer creatieve mogelijkheden om zich te onderscheiden van de concurrentie middels het gebruik van (onder meer) kleur, verbindingen tussen letters, highlights, achtergronden en figuratieve elementen als pijlen en sterren. Kwaliteit - het hebben van ‘style’ - wordt belangrijker, wat mensen van buiten de subcultuur helpt de artistieke potentie van de beweging te herkennen.
1971 / New York / Ontstaan van WC188 (Writers Corner 188), de eerste graffiti ‘crew’. De hoek van Audubon en 188th Street wordt een populaire ontmoetingsplek voor graffitischrijvers om verhalen uit te wisselen.
1971 / New York / De New York Times publiceert op 21 juli Charles Don Hogans artikel over TAKI 183 (‘Taki 183 spawns pen pals’). Dit artikel inspireert talloze graffitischrijvers om een grondigere, strategischere, stadsbredere benadering van het schrijven te adopteren, in de hoop hun naam net zo groot te maken als TAKI - de schrijver die niet alleen te zien is in de vijf boroughs en daarbuiten, maar ook in de New York Times.
1972 / New York / Het City College, weliswaar een onderwijsinstelling en geen galerie, organiseert de eerste graffititentoonstelling, met werk van het collectief ‘United Graffiti Artists’. Dit vindt plaats nadat socioloog Hugo Martinez een aantal van de meest vooraanstaande graffitischrijvers van de vroege jaren ‘70 bijeen brengt en ze ervan overtuigt graffitikunst op canvas te creëren. Uiteindelijk leidt dit ook tot de eerste graffititentoonstelling in een kunstgalerie.
1972 / New York / Graffiti wordt een politiek onderwerp van discussie en de ‘Anti-Graffiti Bill’ wordt goedgekeurd door de gemeenteraad. Dit betekent dat het niet meer is toegestaan om spuitbussen bij je te dragen in openbare ruimtes. Ondertussen zetten bewoners zich in om de stad weer schoon te maken als verzet tegen het zogenoemde vandalisme.
1973 / New York / Het collectief ‘United Graffiti Artists’ stelt hun werk tentoon in de Razor Gallery in SoHo, New York - de eerste tentoonstelling in een kunstgalerie met werk van graffitischrijvers. De tentoonstelling trekt zelfs verschillende kunstcritici van vooraanstaande New Yorkse kranten, waarvan een aantal bijzonder enthousiaste recensies over de werken zou schrijven. Graffiti treedt voor het eerst het speelveld van de ‘hoogwaardige’ kunst binnen.
1973 / New York / Schrijvers ‘painten’ de eerste ‘whole car trains’. Door elke vierkante centimeter van de wagons te beschilderen, richten schrijvers zich na verloop van tijd niet alleen meer op hun naam; we zien portretten, ‘characters’, achtergrond-ensceneringen, sociaal-politieke boodschappen, abstracte graffiti en meer op de metro’s verschijnen.
.jpg)
.jpg)
Whole car van LEE / Punk graffiti in Amsterdam
1973 / New York / Choreograaf en danser Twyla Tharp treedt op terwijl graffitischrijvers op de achtergrond werk creëren; graffiti mengt zich met andere vormen van ‘hoge’ cultuur.
1974 / Chicago / Het collectief ‘United Graffiti Artists’ stelt hun werk tentoon in het Museum of Science and Industry.
1975 / New York / De ‘Transit Police Graffiti Squad’ wordt opgericht en alle metro’s worden schoongemaakt - niet veel later zitten ze alweer onder de verf.
1977 / Europa / De geboorte van punk graffiti in Groot-Brittannië en Nederland; punks schrijven slogans, namen van bands en hun eigen bijnamen op muren. Hoewel verschillende Europese landen bekend waren met sociaal-politieke graffitislogans, markeert dit het begin van een meer ego-georiënteerd graffiti schrijven. De meeste schrijvers hebben geen idee dat er een soortgelijke beweging in de VS bestaat.
1978 / Parijs / Ernest Pignon-Ernest plakt zeefdrukportretten van Arthur Rimbaud op in de buurt van de favoriete plekken van de romantische poëet.
1978 / Publicatie van het boek Graffiti a New York van Andrea Nelli. Als student van begin twintig bezoekt Nelli New York. Hij legt enorm veel graffiti vast en maakt er het onderwerp van zijn afstudeerscriptie in de literatuur van.
1979 / Rome / Galleria La Medusa opent ‘The Fabulous Five / Purest Form of New York Art’, de eerste Europese galerietentoonstelling met werk van graffitischrijvers. Dit evenement vindt plaats nadat eigenaar Claudio Bruni reageert op Fab 5 Freddy’s ‘advertentie’ voor het kopen van graffiti per vierkante foot in het Village Voice-artikel van Howard Smith.
---
Door Giulia BLocal en Alex Pope
Tickets
